Η μικρολιθίαση των όρχεων (testicular microlithiasis) είναι μία κατάσταση κατά την οποία σχηματίζονται επασβεστώσεις μέσα στους όρχεις. Συνήθως εμφανίζεται και στους δύο όρχεις , ενώ η εντόπιση στον ένα μόνο όρχι είναι πιο σπάνια. Συνήθως δεν προκαλεί πόνο ,αλλά υπάρχουν αναφορές επώδυνων όρχεων .
Που οφείλεται;
Η αιτιολογία είναι άγνωστη και ανευρίσκονται τυχαία κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο των όρχεων (υπερηχογενείς εστίες > 3mm, χωρίς ακουστική σκιά , ανεξάρτητα από τον αριθμό τους κατά οπτικό πεδίο ή όρχι).
Πόσο συχνή είναι ;
Η ακριβής συχνότητα δεν είναι γνωστή. Κάποιες μελέτες αναφέρουν ότι εμφανίζεται σε ποσοστό 0,04- 11,8% σε αγόρια της προεφηβικής ηλικίας και σε ποσοστό 3% σε ενήλικες, ενώ άλλες μελέτες με ενήλικες το ανεβάζουν σε 5,6% έως και 6,7%. Είναι σπάνια σε άνδρες άνω των 60 χρόνων. Το ποσοστό ανεύρεσης της σε παιδιά με κρυψορχικούς όρχεις είναι 0,6%
Ποια η σχέση της μικρολιθίασης των όρχεων και του καρκίνου των όρχεων;
Η σχέση αυτή παραμένει αμφιλεγόμενη. Δεν έχει αποδειχτεί ότι ενοχοποιείται , όμως ανευρίσκεται συχνότερα σε ασθενείς με καρκίνο του όρχεως. Το ερώτημα , εάν η μικρολιθίαση ως ανεξάρτητος παράγοντας αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης κακοήθειας στον όρχι, παραμένει αναπάντητο.
Ωστόσο συνιστάται προσεκτική παρακολούθηση όλων των ανδρών με εκτεταμένη μικρολιθίαση που ανήκουν στην κατηγορία υψηλού κινδύνου, δηλαδή σε άνδρες με κρυψορχία , σε υπογόνιμους , σε άνδρες με ατροφικό ή ατροφικούς όρχεις , όπως επίσης και εκείνους που προσεβλήθησαν από καρκίνο του ενός όρχεως και υποβλήθηκαν σε ορχεκτομή. Υπάρχουν επίσης ερευνητές οι οποίοι προτείνουν την διενέργεια βιοψίας στους όρχεις σε όλους τους άνδρες <50 χρόνων που ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία υψηλού κινδύνου και την εκτέλεση ορχεκτομής ή ακτινοθεραπείας σε θετική βιοψία.
Άνδρες ασυμπτωματικοί που δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες αρκεί η αυτοεξέταση των όρχεων με ψηλάφηση σε τακτά χρονικά διαστήματα και η επίσκεψη στον ουρολόγο σε περίπτωση που ψηλαφήσουν οτιδήποτε θεωρούν ότι δεν το είχαν πιο πριν ή τους φανεί περίεργο , όπως πχ μια σκληρία στον όρχι.
Υπάρχει σχέση μικρολιθίασης των όρχεων και υπογονιμότητας;
Επίσης και αυτό το θέμα δεν έχει ξεκαθαρίσει. Φαίνεται όμως να υπάρχει μια θετική συσχέτιση. Από διάφορες μελέτες προκύπτει ότι το ποσοστό εμφάνισης μικρολιθίασης σε υπογόνιμους ασθενείς κυμαίνεται από 7 % έως 39%.