Η ανάμιξη αίματος με τα ούρα ονομάζεται αιματουρία. Πρόκειται για σύμπτωμα και όχι για πάθηση. Είναι ένα σύμπτωμα που πάντα πίσω από αυτό κρύβεται μία αιτία.
Ποια είναι τα αίτια της αιματουρίας;
Tα αίτια αυτά, διακρίνονται σε αίτια που βρίσκονται έξω από το ουροποιητικό σύστημα, και σε αίτια που εδράζονται σε αυτό.
Αίτια από το ουροποιητικό σύστημα
Εύκολα μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχει ουρολογική ή νεφρολογική πάθηση που να μην μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση αίματος στα ούρα. Σχεδόν όλες οι παθήσεις στην ουρολογία μπορούν να κάνουν αιματουρία, από τις πιο καλές μέχρι τις πιο κακές. Ο ουρολόγος θα πρέπει να αποκλείσει πρώτα τις κακοήθειες και μετά να εξετάσει το ενδεχόμενο ύπαρξης κάποιας άλλης πάθησης.
Αίτια εκτός ουροποιητικού είναι
1. Διάφορες αιματολογικές παθήσεις, όπως οι αιμορραγικές διαθέσεις, η δρεπανοκυτταρική αναιμία, κ.ά.
2. Καρδιολογικές παθήσεις, όπως η ενδοκαρδίτιδα , η οζώδης περιαρτηρίτιδα, κ.ά.
3. Η λήψη αντιπηκτικών και αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων(salospir, Sintrom, Plavix, Iscover, κ.ά.)
4. Ο σακχαρώδης διαβήτης, κ.ά.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν πρέπει ποτέ να αποκλείεται η πιθανότητα να συνυπάρχει μια από τις παθήσεις αυτές με κάποια ουρολογική πάθηση, που να προκαλεί την αιματουρία.
Είδη αιματουρίας
Η αιματουρία διακρίνεται:
• Ανάλογα με το πότε εμφανίζονται τα αιματηρά ούρα στη διάρκεια της ούρησης, διακρίνεται σε αρχική (αιματηρά τα πρώτα ούρα της ούρησης και μετά καθαρά) , τελική (καθαρά ούρα στην αρχή, αιματηρά στο τέλος) και ολική (αιματηρά ούρα από την αρχή ως το τέλος της ούρησης). Η αρχική προέρχεται από την οπίσθια ουρήθρα , η τελική από την κύστη και η ολική από τους νεφρούς, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο.
• Ανάλογα με το αν συνοδεύεται με πόνο ή όχι σε ανώδυνη και επώδυνη. Η πρώτη αποτελεί συχνή εκδήλωση των καρκίνων του ουροποιητικού, ενώ η δεύτερη χαρακτηρίζει κυρίως τη λιθίαση (κολικός του νεφρού, κ.ά.)
• Σε μικροσκοπική (ύπαρξη ερυθρών αιμοσφαιρίων στη γενική ούρων , ο ασθενής βλέπει τα ούρα καθαρά) και σε μακροσκοπική (ο ασθενής βλέπει τα ούρα να αλλάζουν χρώμα που μπορεί να είναι από ελαφρύ ρόδινο μέχρι βαθύ κόκκινο). Σημείο βαριάς αιματουρίας είναι ο σχηματισμός μεγάλων αιμοπηγμάτων (οι ασθενείς συχνά τα περιγράφουν σαν μικρά «συκωτάκια»).
• Σε διαλείπουσα με διάφορα πάντοτε χρονικά μεσοδιαστήματα και σε συνεχής, που διαρκεί από ώρες- ημέρες ή έτη ακόμα.
Μερικές ενδιαφέρουσες πληροφορίες
Πρέπει να σημειωθεί ότι η απώλεια αίματος σε μια αιματουρία είναι πάντοτε μικρότερη από την εντύπωση που δημιουργεί η ένταση του ερυθρού χρώματος των ούρων, που εύκολα χρωματίζονται, έστω κι αν η ποσότητα του αίματος, που υπάρχει μέσα σε αυτά , είναι μικρή.
Οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν ότι το ανώτερο όριο της «φυσιολογικής » αιματουρίας είναι 2-3 ερυθρά αιμοσφαίρι ανά οπτικό πεδίο, άλλοι θεωρούν ότι οποιοσδήποτε βαθμός αιματουρίας (π.χ. ακόμα και 1 ερυθρό/οπτικό πεδίο) είναι παθολογικός και άλλοι ότι περισσότερα από 5 ερυθρά/οπτικό πεδίο είναι ένδειξη σημαντικής μικροσκοπικής αιματουρίας. Πάντως δε μπορούμε να αποκλείσουμε την παρουσία σημαντικής υποκείμενης νόσου σε ένα ασθενή με παράγοντες κινδύνου(κάπνισμα/ χημική έκθεση),ακόμα και βρίσκουμε 1 ή 2 ερυθρά /οπτικό πεδίο ή περισσότερα από 2 ερυθρά στην εξέταση ενός μόνο δείγματος ούρων.
Επίσης θα πρέπει πάντα να εξακριβώνεται αν πράγματι πρόκειται για αιματουρία ή μήπως το ερυθρό χρώμα των ούρων οφείλεται σε άλλα αίτια ,όπως είναι:
• Η λήψη διαφόρων φαρμάκων
• Η λήψη ορισμένων τροφών, όπως τα παντζάρια κλπ
• Ο ίκτερος, η αιμοσφαιρινουρία, οι πορφυρινουρίες, κ.ά.
Η αιματουρία είναι κατάσταση τελείως διαφορετική από την ουρηθρορραγία στην οποία το αίμα προέρχεται από την ουρήθρα και βγαίνει από το έξω στόμιο αυτής, συνέχεια ή κατά διαστήματα, οπωσδήποτε όμως ανεξάρτητα από την ούρηση.
Και λίγα λόγια για την αιματουρία των αθλητών, μικροσκοπική ή μακροσκοπική, η οποία είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο σε πολλά αθλήματα και πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς πανικό. Απαντά τόσο σε αθλήματα » τραυματικής επαφής» (πυγμαχία, ποδόσφαιρο κλπ.), όσο και σε αθλήματα ατομικά ή «μη τραυματικής επαφής»(δρόμοι, κολύμβηση, κωπηλασία κλπ.) προϋποθέτει δε, σχεδόν πάντοτε, εργώδη σωματική άσκηση. Έχει συνήθως καλοήθη πορεία και αυτόματη ίαση. Πρέπει, ωστόσο, κάθε περίπτωση να ερευνάται προσεκτικά,ώστε να αποκλείεται έγκαιρα τυχόν συνυπάρχουσα παθολογική κατάσταση του ουροποιητικού συστήματος του αθλητή. Το είδος αυτό της αιματουρίας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μικροσκοπική, δεν θα πρέπει να απομακρύνει τον αθλητή από τον ευγενή χώρο των σπορ. Απαιτείται, όμως, συχνός έλεγχος και μέτρο στην αθλητική του δραστηριότητα.