Τι είναι κρυψορχία;
Κρυψορχία είναι η πάθηση κατά την οποία ο όρχις παραμένει στάσιμος σε κάποιο σημείο της φυσιολογικής του πορείας κατά την κάθοδό του από το νεφρό προς το όσχεο (στην εικόνα α,β,γ). Οι όρχεις φυσιολογικά θα πρέπει να βρίσκονται στο όσχεο κατά τη γέννηση. Σε ποσοστό όμως γύρω στο 3%,το οποίο βεβαίως μειώνεται στο ήμισυ μέχρι το τέλος του πρώτου έτους, ο όρχις δε βρίσκεται στο όσχεο.
Που οφείλεται;
Πιστεύεται ότι ο όρχις έχει γενετική προδιάθεση ατελούς ή ανώμαλης καθόδου από την κοιλιακή κοιλότητα κατά την εμβρυική ζωή στο όσχεο κατά τη γέννηση. Διάφοροι παράγοντες, όπως ορμονικές διαταραχές (χοριακή γοναδοτροπίνη HCG), μηχανικά αίτια (στενώματα,συμφύσεις, μικρός μίσχος,κ.ά) ή και ορχικά αίτια ενοχοποιούνται για την πάθηση. Η κρυψορχία μπορεί να είναι ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη. Ο όρχις βρίσκεται συνήθως σε κάποιο σημείο του βουβωνικού πόρου (εικόνα). Σπανιότερα μπορεί να βρεθεί σε απίθανες θέσεις όπως η έσω επιφάνεια των μηρών, το αντίθετο όσχεο, το περίνεο, η ρίζα του πέους, κ.ά. Τότε όμως πρόκειται για εκτοπία του όρχεως (στην εικόνα δ,ε,στ).
Μερικές ενδιαφέροντες πληροφορίες
Η συχνότητα της κρυψορχίας ανέρχεται στα πρόωρα νεογνά γύρω στο 20%, στα τελειόμηνα στο 3-4 %, ενώ στα παιδιά άνω του ενός έτους και στους ενήλικες στο 0,2- 0,8%.
Σε περίπτωση κρυψορχίας είναι απαραίτητο να τοποθετηθεί ο όρχις στη κανονική του θέση , μέσα στο πρώτο χρόνο της ζωής των παιδιών. Αν ο όρχις δεν έχει κατέβει έως αυτή την ηλικία δεν έχει νοήμα η αναμονή αυτόματης καθόδου. Η ιδανική ηλικία ορχεοπηξίας (έτσι λέγεται η καθήλωση του όρχι στο όσχεο) είναι περίπου οι 12 μήνες. Διαφορετικά υπάρχει φόβος να καταστραφεί ανεπανόρθωτα ο όρχις ή να αναπτυχθεί αργότερα καρκίνος στον έκτοπο όρχι.
Η κρυψορχία αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου στον κρυψορχικό όρχι μέχρι 20-30 φορές. Αμφίβολο παραμένει επίσης εάν η χειρουργική μεταφορά του όρχεως στο όσχεο, μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Η θέση του όρχη επηρεάζει τον κίνδυνο κακοήθειας.Όσο υψηλότερη είναι η θέση τόσο αυξάνει ο κίνδυνος. Οι ενδοκοιλιακοί όρχεις παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Ο συχνότερος όγκος που εμφανίζεται είνια το σεμίνωμα. Οι όγκοι συνήθως εμφανίζονται μετά την εφηβεία.
Επί θεραπείας μέχρι το 2ο έτος της ηλικίας η ικανότητα προς γονιμοποίηση ανέρχεται μέχρι 88%, ενώ επί θεραπείας σε ηλικία μεταξύ 3-4 ετών μόνο 47%. Μετά την τοποθέτηση του όρχεως στην κανονική του θέση μέσα στο όσχεο πρέπει να παρακολουθείται το μέγεθος και η κατάσταση του για το φόβο της ανάπτυξης καρκίνου.
Το 89% των ασθενών με αμφοτερόπλευρη κρυψορχία που δεν διορθώθηκε εμφανίζουν αζωοσπερμία,ενώ περίπου το 50%-70% των ασθενών με ετερόπλευρη κρυψορχία που δεν διορθώθηκε εμφανίζει αζωοσπερμία ή ολιγοσπερμία. Η συχνότητα της αζωοσπερμίας σε ασθενείς με ετερόπλευρη κρυψορχία είναι περίπου 13% άσχετα με το εάν αυτή διορθώθηκε ή όχι. Σύμφωνα όμως με νεότερες απόψεις ενδείξεις υπογονιμότητας υπάρχουν μόνο σε άνδρες με ιστορικό αμφοτερόπλευρης κρυψορχίας. Τα ποσοστά πατρότητας είναι σημαντικά επηρεασμένα σε ασθενείς με ιστορικό αμφοτερόπλευρης, αλλά όχι (όπως αρχικά πιστευόταν ) σε ασθενείς με ετερόπλευρη κρυψορχία, σε σύγκριση με το γενικό πλυθησμό. Επίσης πρόσφατα υποστηρίχτηκε η άποψη ότι ούτε η προεγχειρητική εντόπιση του όρχη, ούτε το μικρό μέγεθος κατά την ορχεοπηξία σε ασθενείς με ετερόπλευρη κρυψορχία φαίνεται να αποτελεί μείζονα καθοριστικό παράγοντα της γονιμότητας.
Η ορχεκτομή επιβάλλεται μετά την εφηβεία, όταν ο όρχις είναι βέβαιο ότι είναι λειτουργικά ανεπαρκής, και πριν τη εφηβεία, όταν πρόκειται για μικρό όρχι, φανερά ατροφικό. Στις περιπτώσεις αφαίρεσης του όρχι, μπορεί να τοποθετηθεί στο όσχεο πρόθεμα από σιλικόνη για ψυχολογικούς λόγους.