Καταρχάς θα ήθελα να αναφέρω ότι δεν πρόκειται για καρκινική βλάβη στον προστάτη.
Το PIN ( prostatic intraepithelial neoplasia) ή στα ελληνικά « προστατική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία » αποτελεί ένα ιστοπαθολογικό εύρημα (βρίσκεται από τους παθολογοανατόμους, στο υλικό μετά από βιοψία προστάτη με βελόνη ή στο παρασκεύασμα της ριζικής προστατεκτομής), δηλαδή δεν είναι ανιχνεύσιμο με καμία τεχνική απεικόνισης, ούτε με την κλινική εξέταση, θεωρείται προκαρκινωματώδης κατάσταση και το επαναλαμβάνω όχι καρκίνος. Αυτό σημαίνει ότι το PIN δεν είναι νόσος και δεν απαιτεί κάποια συγκεκριμένη θεραπεία.
Ωστόσο, η παρουσία του αποτελεί παράγοντα κινδύνου εξέλιξης σε αδενοκαρκίνομα του προστάτη (ο πιο συχνός ιστολογικός τύπος καρκίνου στον προστάτη) και απαιτεί την προσεκτική παρακολούθηση του ασθενούς.
Οι παθολογοανατόμοι διέκριναν δύο τύπους. Το χαμηλού βαθμού (Low grade PIN) και του υψηλού βαθμού (High grade PIN). Το πρώτο δεν έχει καμία κλινική ή προγνωστική σημασία και στο εξής όταν θα αναφερόμαστε στο PIN θα εννοούμε το High grade μόνο (HGPIN).
Πόσο συχνά ανευρίσκεται ;
Η συχνότητα ανεύρεσης PIN σε υλικό βιοψίας με βελόνη σε άνδρες με καρκίνο του προστάτη είναι 60-80% ,ενώ σε άνδρες με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη είναι 20-40 %.
Η συχνότητα ανεύρεσης μίας μόνο βλάβης HGPIN κυμαίνεται από 0,7- 20%. Σε περιπτώσεις που με την πρώτη βιοψία ανευρέθηκε μόνο PIN το ποσοστό ανεύρεσης προστατικού καρκίνου σε επαναληπτική βιοψία κυμαίνεται από 25-79%.
Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία
• Το PIN φαίνεται να προηγείται του καρκίνου κατά περισσότερο από 10 χρόνια.
• Το ρίσκο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη σε ασθενείς με PIN είναι 15 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό.
• Η ανεύρεση PIN μετά από βιοψία με βελόνη και επί απουσίας καρκινώματος στο υλικό της βιοψίας ,δεν σημαίνει υποχρεωτικά περαιτέρω διερεύνηση ή θεραπεία.
• HGPIN ως μεμονωμένο εύρημα δεν αποτελεί πλέον ένδειξη για επαναληπτική βιοψία. Ένδειξη για νέα βιοψία αποτελούν η αύξηση του PSA ή μια ύποπτη δακτυλική εξέταση. Εάν όμως το PIN είναι εκτεταμένο ,δηλαδή ανευρίσκεται σε πολλαπλά ιστοτεμάχια της βιοψίας, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει λόγο για επανάληψη της βιοψίας σε σύντομο χρονικό διάστημα λόγω αυξημένου κινδύνου ύπαρξης καρκίνου του προστάτη.
• Το PIN δεν είναι νόσος και επομένως δεν έχει συμπτώματα.
• Επίσης δεν επηρεάζει τη τιμή του PSA, επομένως η μέτρηση του PSA δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της εξέλιξης αυτής της βλάβης.
• Σε ασθενείς, στους οποίους στο παρασκεύασμα της ριζικής προστατεκτομής βρέθηκε HGPIN, έχουν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν βιοχημική υποτροπή (αύξηση δηλαδή του PSA, χωρίς άλλα συμπτώματα) σε σχέση με αυτούς που το παρασκέυασμα ήταν αρνητικό για την προκαρκινωματώδη αυτή βλάβη.
Χρειάζεται κάποια θεραπεία;
Όταν υπάρχει σαν μεμονωμένο εύρημα (HGPIN), δηλαδή δεν συνυπάρχει με καρκίνο του προστάτη, δε χρειάζεται καμία θεραπεία, απλά παρακολούθηση.
Πως το παρακολουθούμε ;
Οι ασθενείς στους οποίους ανευρίσκεται HGPIN χωρίς καρκίνο του προστάτη, θα πρέπει να ενημερώνονται ως προς την ανάγκη στενής παρακολούθησης λόγω αυξημένου κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη.
Έλεγχος PSA και κλινική εξέταση πρέπει να πραγματοποιούνται κάθε 6 μήνες
Επαναληπτική βιοψία συστήνεται κάθε 6 μήνες για 2 χρόνια όταν η πρώτη βιοψία αναδείξει πολυεστιακό HGPIN.